19 października 2023 roku uczniowie naszej szkoły z klas: 8a, 8b i 7a wzięli udział w niezwykłej lekcji astronomii.
Centrum Nauki Kopernik w Warszawie z Miejską Biblioteką Publiczną – Centrum Wiedzy w Bolesławcu, w ramach projektu „ Nauka dla Ciebie”, zorganizowali pokaz naukowy o kosmosie w Mobilnym Planetarium.
Mobilne Planetarium to duży namiot z dachem w kształcie kopuły o średnicy 5 metrów. Na półokrągłym „suficie” uczniowie oglądali pokazy astronomiczne, prowadzone na żywo przez edukatora z Centrum Nauki Kopernik. Nasi widzowie zobaczyli niebo pełne gwiazd, poznali najciekawsze konstelacje, Układ Słoneczny i inne kosmiczne obiekty.
Większości z nas Planetarium kojarzy się z teleskopem i obserwacją prawdziwego nieba. To nie tak! W obserwatoriach astronomicznych prowadzi się badania naukowe i ogląda niebo, korzystając ze specjalistycznego sprzętu. Planetaria to coś zupełnie innego. Tu obserwuje się niebo dzięki projekcji wiernie odzwierciedlającej rzeczywistość. Planetarium gwarantuje doskonałą widoczność nawet w środku dnia, pozwala oglądać różne obiekty „na życzenie”, a nawet można zabrać widza w daleki kosmos, poza naszą galaktykę.
By patrzeć w niebo, nie trzeba oczywiście posiadać teleskopu, a nawet lornetki. Wystarczy noc, ciemne miejsce (oddalone od miejskich świateł), bezchmurne niebo i dobre chęci.
My nauczyliśmy się szukać na nieboskłonie znanych układów gwiazd. Wielki Wóz i Mały Wóz to potoczne nazwy układów gwiazd widocznych na naszym niebie przez cały rok. Oba składają się z 7 gwiazd ułożonych w charakterystyczny sposób, przypominający wóz drabiniasty. Takie charakterystyczne „kształty” na niebie, przypominające litery lub konkretne przedmioty, obserwatorzy nazywają asteryzmami.
Gwiazda Polarna to najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Małej Niedźwiedzicy i znajduje się na końcu dyszla Małego Wozu. Jeśli wskażemy palcem Gwiazdę Polarną, a potem przesuniemy rękę w dół, po najkrótszej linii do horyzontu – wskażemy północ.
Planety Układu Słonecznego także można dostrzec gołym okiem. No dobrze – nie wszystkie, ale 5 na pewno. Z Ziemi widać Merkurego, Wenus, Marsa, Jowisza i Saturna. Planety jednak przesuwają się na tle gwiazd i z upływem czasu musimy szukać ich w innym miejscu na niebie. Najbliżej Słońca na niebie jest zazwyczaj Markury – najlepiej widać go rano, albo wczesnym wieczorem. Wenus i Jowisz to łatwe do obserwacji obiekty, świecące na niebie najjaśniej po Słońcu i Księżycu.
Jednym z najbardziej spektakularnych zjawisk astronomicznych są roje meteorytów, zwane potocznie „spadającymi gwiazdami”. Najpopularniejsze to Perseidy, których możemy spodziewać się corocznie 12 sierpnia. Podczas maksimum ich aktywności można zobaczyć od 100 do 200 meteorytów ciągu godziny. Niesamowite, prawda?
Ciekawostki z kosmosu:
Ile jest gwiazd na niebie? (W najciemniejszych rejonach Polski, mając dobry wzrok, możemy zobaczyć nawet 3500 gwiazd, a przy okazji możemy również zobaczyć coś w rodzaju jasnej wstęgi. Jest to Droga Mleczna – nasza Galaktyka, będąca domem dla około 200, a może nawet 400 miliardów gwiazd.
W czasie naszej wizyty w planetobusie dowiedzieliśmy się również: jaki kolor mają gwiazdy i dlaczego świecą.
Wszyscy zafascynowani i chętni obserwowania ciekawych zjawisk ciemną nocą wróciliśmy do szkoły na kolejne zajęcia.
info Urszula Ilczyna – nauczyciel fizyki
